160 Yıllık Mücadele ve Sevinç Gözyaşları: Dünyada İlk Kez Bir Nehir ‘Canlı Varlık’ Olarak Tanındı
Dünyada ilk kez bir nehir ‘yaşayan varlık’ olarak tanındı. Yerli halk Maoriler tarafından kutsal sayılan ve Yeni Zelanda’nın en uzun üçüncü ırmağı olan Whanganui Nehri’nin hakları, yasal olarak iki kişi tarafından temsil edilecek…
BBC’de yer alan habere göre , Yeni Zelanda’daki Whanganui Nehri “canlı varlık” olarak tanındı ve nehre hukuki statü verildi.
Whanganui’nin hakları Maori kabilesinden ve kraliyetten birer kişi tarafından mahkemelerde temsil edilecek. Bakan Chris Finlayson yaptığı açıklamada, Maorilerin uzun süredir nehre bu statüyü kazandırmak için mücadele ettiğini söylüyor. Finlayson ekliyor: “Biliyorum ki insanların hissettiği ilk şey doğal bir kaynağa hukuki şahsiyet kazandırmanın oldukça garip olacağı ancak bu, şirketlerden ya da anonim topluluklardan daha garip değil.”
Parlamentoda Maori kabilesini temsil eden milletvekili Adrian Rurawhe, Whanganui’nin, etrafında yaşayanlar için önemini vurguluyor. Rurawhe, nehrin “iyiliğinin” insanların iyiliğiyle doğrudan alakalı olduğunu bu nedenle nehrin kimliğinin tanınmasının oldukça önemli olduğunu anlatıyor. Ayrıca, nehir için 80 milyon dolar tazminat ve nehrin temizlenmesi için 30 milyon dolar fon verilecek. Parlamentonun kararı, kabile halkı tarafından sevinç gözyaşları ve müzikle karşılandı.
Yeni Zelanda’da Whanganui Nehri’nden önce ‘Te Urewara’ bir kişi olarak tanınmıştı. 1954 yılından 2014 yılına kadar, Te Urewara bölgesi 2 bin kilometreye yayılan bir ulusal parktı. ‘Te Urewera Yasa Tasarısı’ ile o tarihten sonra hükumet bölgeden yasal haklarını çekip, bölgeye herhangi bir kişinin sahip olduğu hak, güç, görev ve sorumlulukları devretti. Yasa geçtiği sırada Maori halklarını temsil eden Pita Sharples, bu yasanın insanın doğa üzerinde hâkimiyeti olduğu sanrısına etkili bir alternatif olduğunu söylemiş.
Yasa tasarısı, Maori halklarının “Ben nehirim, nehir de ben” inancını temel alıyor.
Yasal anlamda bir devrim olarak nitelendirilen bu karar, direkt doğaya gelecek zararlar üzerinden bölge adına dava açma hakkı tanıyor. Yerli halk Maorilerin, Whanganui Nehri için 160 yıldır mücadele verdiği aktarılan bilgiler arasında…
KAYNAKLAR:
ANADOLU AJANSI
YESILIST
BBC
NYTIMES
